Academics

CHAPTER VIII: SUBJECTS OF STUDY

A. Tibetan Language
The studies of language and grammar being the basis of, and gateway to, any learning, the Tibetan language, grammar and literature shall be the main subject of study from the pre-primary level to Class XII.
 
B. Science of Valid Cognition
The ability to penetrate deeply into subjects and into the nature of phenomena through independent investigation and search, without blindly following the word of others, can be developed from the study of Science of Valid Cognition. The teaching of this subject up to Class XII with special stress shall therefore be recognised as one of the most important directives.
 
C. Other Languages & Valid Cognition Sciences
A three-language policy shall be adopted. Besides the primary mother-tongue language, a student should be fully proficient in any one foreign language and acquire a working knowledge of reading and writing in a third language after graduating from Class X. A second language may be chosen from among the four languages of Hindi, Chinese, English and Spanish. Depending on the availability of facilities more choices may be given. However, until such time when the medium of instruction is fully converted to the mother tongue, English will remain by necessity the second language. Hence the above stated choice of the second language cannot be implemented immediately, but such a long-term aim should be established now. The third language will be the language of the region where the school is located. If the regional language is Tibetan or the second language, any other essential language may be chosen in their place.
From the pre-primary level and up to Class III, no other language besides Tibetan shall be taught. Even the teaching of terms in, and songs of, other language should be avoided. The teaching of second and third languages shall be
started from Class IV and Class VI respectively.
Suitable introductory studies of: the modern sciences of logical reasoning; experimental methodology; tenets or theories of the social sciences; and the investigative methodologies used in the study of history shall be included within the curriculum of the middle school (Class VI-VIII).
 
D. Art & Crafts
The study of any sustainable art or craft of a non-violent and environmentally friendly nature shall be made compulsory at both the levels of middle school (Class VI to VIII) and secondary school (Class IX to XII). For this purpose, a variety of traditional art and crafts of Tibetan and Indian origin and, to a lesser extent, certain modern art and crafts-suitable to our situation and qualifying the above characteristics-shall be taught in the schools. Depending on the availability of facilities and the interest of students, the study of a suitable art or craft may be included within the curriculum of the primary school level also. Similarly, for development of special talents and skills in art and crafts, language and other studies, suitable subjects of study may also be included in the curriculum according to the interest and mental disposition of the students
Several vocational schools shall be established for the admission of students who have graduated from Class X and Class XII. Besides the main training courses of Tibetan art and crafts, and various modern art and crafts, the Tibetan language and another additional language shall also be taught in these schools up to an appropriate level.
 
E. Science & Humanities
The introduction of general science; social sciences; history; sciences of mind; and other subjects of science and arts that are necessary shall be included in the study curriculum of the middle school (Class VI to VIII) for a length of time, and up to a
level suitable for this stage.
 
F. Mathematics
Since study of mathematics is both useful in general life and essential for the study of science, adequate study of modern mathematics and an elementary introduction to traditional Tibetan mathematics shall be included in the school curriculum.
 
G. Principles of Non-Violence and Democracy
The study of the value, teachings, practices and histories of the principles of non-violence and democracy shall be suitably included within the study curricula of all three levels of school-primary, middle and secondary-in accordance with the
degree of understanding of students at those levels.
 
H. Moral Conduct
Morality is not to be taught as a separate subject. Instead it is of vital importance to closely connect it to the central theme of all educational activities and especially all subjects of study to be taught in the classroom. However, excerpts from religious
sources on morality; stories and tales on spiritual themes; traditional writings on social or secular ethics; and biographies of ancient and contemporary great personalities should be included within the content of school textbooks or supplementary reading.
 
I. Physical Exercise & Sports
Since school students are undergoing both physical and mental growth, it is important to dedicate equal attention and time to their health, hygiene and physical training and to their academic curriculum. Training in various forms of Tibetan traditional physical exercise; physical training of yoga; breathing exercises of pranayama and so forth should be given. Additionally, natural health treatments such as baths, massage, lotion application and so forth should be introduced fr
om the primary school level. Similarly, manual work and walking being principal modes of physical exercise, a definite period of time should be allotted for them within the regular timetable. For diversion and recreation of students, games and sports shall also be included in the curriculum. Whilst attaching more importance to the traditional Tibetan games and sports, training in contemporary games and sports shall also be given.
 
J. Subjects of Study for Secondary School
In the common four-year study curriculum, it is necessary for the time being to retain all subjects of study prescribed for Class X and Class XII Examinations of the host country. Even after division of classes into science and other streams, Tibetan language and Science of Valid Cognition must continue to be included in the curriculum as compulsory subjects for all streams and classes of this level.

ཤེས་ཡོན་གྱི་སློབ་ཚན།

བརྒྱད་པ། ཤེས་ཡོན་གྱི་སློབ་ཚན།

ཀ༽ བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག
༨།༡ རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་གང་དུ་གནས་པའི་རྟེན་གཞི་དང༌། དེར་འཇུག་པའི་སྒོ་གཉིས་ཀ་སྐད་ཡིག་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཉིད་ཡིན་པས། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ་དང༌། རྩོམ་རིག་བཅས་སྔོན་འགྲོ་ནས་བཟུང་གཞི་རིམ་གོང་མ་བར་སློབ་ཚན་གྱི་གཙོ་བོར་གཞག་དགོས།།

ཁ༽ ཚད་མ་རིག་པ།
༨།༢ ཤེས་བྱའི་གནས་གང་ལའང་གཞན་ཟེར་རྗེས་འབྲངས་མ་ཡིན་པར་རང་སྟོབས་ཀྱིས་བརྟག་དཔྱད་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་ནུས་པ་རིགས་ལམ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས། ཚད་མ་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་གཞི་རིམ་གོང་མ་བར་རྩལ་དུ་བཏོན་ཏེ་བསླབ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།།

ག༽ སྐད་ཡིག་དང་ཚད་མ་རིག་པ་གཞན།
༨།༣ གཞི་རིམ་གོང་མའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་པ་ཐོན་སྐབས་རང་སྐད་ལས་གཞན་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྐད་ཡིག་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ལ་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། སྐད་ཡིག་གསུམ་པ་ཞིག་འབྲི་ཀློག་འཕེར་ངེས་བཅས་བསླབ་དགོས་པའི་སྐད་ཡིག་གསུམ་ལྡན་གྱི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་རྒྱུ་དང༌། སྐད་ཡིག་གཉིས་པ། རྒྱ་དཀར་ནག་གི་སྐད་དང༌། དབྱིན་སྐད། ཨི་སི་པེ་ནི་ཤིའི་སྐད་བཞི་གང་རུང་ཞིག་གདམ་རྒྱུ་དང༌། མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་ན་འདམ་ག་མང་དུ་གཏོང་དགོས། གནས་སྐབས་སློབ་སྟོན་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཆ་ཚང་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་མ་ཐུབ་པའི་བར། སྐད་ཡིག་གཉིས་པ་དབྱིན་སྐད་མི་གཟུང་མཐུ་མེད་ལ་བརྟེན་གོང་གསལ་སྐད་ཡིག་གཉིས་པའི་འདམ་གའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་མ་ཐུབ་ཀྱང༌། ཕུགས་དམིགས་དེ་འདྲ་ཞིག་ད་ལྟ་ནས་གཟུང་རྒྱུ། སྐད་ཡིག་གསུམ་པ་སློབ་གྲྭ་གང་དུ་ཡོད་པའི་ས་ཁུལ་དེའི་སྐད་ཡིག་སློབ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་དང༌། གནས་ཡུལ་ས་ཁུལ་གྱི་སྐད་ཡིག་བོད་སྐད་དམ། སྐད་ཡིག་གཉིས་པ་དེ་ཡིན་ན་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་སྐད་ཡིག་གཞན་ཞིག་བསླབ་རྒྱུ།
༨།༤ སྔོན་འགྲོ་དང་གཞི་རིམ་འོག་མའི་འཛིན་གྲྭ་གསུམ་པའི་བར་བོད་སྐད་ལས་གཞན་པའི་སྐད་ཡིག་སློབ་སྟོན་ལྟ་ཞོག སྐད་ཡིག་གཞན་གྱི་མིང་ཚིག་དང་གླུ་གཞས་སོགས་ཀྱང་བེད་སྤྱོད་མི་བྱེད་པ་གཙོ་འདོན་བྱ་དགོས་ཤིང༌། གཞི་རིམ་འོག་མའི་འཛིན་གྲྭ་བཞི་པ་ནས་སྐད་ཡིག་གཉིས་པ་དང༌། གཞི་རིམ་བར་མའི་འཛིན་གྲྭ་དྲུག་པ་ནས་སྐད་ཡིག་གསུམ་པའི་སློབ་སྟོན་འགོ་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ།
༨།༥ དེང་རབས་ཀྱི་ཚད་མ་རིག་པ་དང༌། ཚོད་ལྟའི་ཐབས་ལམ། སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་རྣམས་སུ་དར་བའི་གྲུབ་མཐའི་རྣམ་གཞག དེ་བྱུང་རིག་པའི་བརྟག་ཐབས་བཅས་ཀྱང་རྒྱས་བསྡུས་འཚམས་པ་རེ་གཞི་རིམ་བར་མའི་སློབ་ཚན་དུ་གཞག་རྒྱུ།།

ང༽ བཟོ་རིག་པ།
༨།༦ གཞི་རིམ་བར་མ་དང་གཞི་རིམ་གོང་མ་གཉིས་ཀའི་ནང་འཚེ་བ་མེད་ཅིང་ཁོར་ཡུག་ལ་མི་གནོད་པ་དང༌། རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པའི་བཟོ་རིག་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ངེས་ཅན་གྱི་སློབ་ཚན་དུ་འཇོག་དགོས་པ་དང༌། དེའི་ཆེད་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བཟོ་རིག་ཁག་དང༌། རྒྱ་གར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བཟོ་རིག་ཁག གོང་གསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་ཚང་བའི་དེང་རབས་ཀྱི་བཟོ་རིག་ཆུང་ཁག་སོགས་འོས་ཤིང་འཚམས་པའི་བཟོ་རིག་རྣམ་གྲངས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བསླབ་རྒྱུ་དང༌། མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་ཤིང་སློབ་ཕྲུག་གི་འདོད་མོས་བྱུང་ན། བཟོ་རིག་གང་འོས་ཀྱི་སློབ་ཚན་གཞི་རིམ་འོག་མའི་ནང་དུའང་གཞག་ཆོག དེབཞིན་སློབ་ཕྲུག་སོ་སོའི་ཁམས་མོས་དང་བསྟུན་པའི་བཟོ་རིག་དང་སྐད་ཡིག རིག་གནས་གཞན་དག་བཅས་ཀྱི་འཇོན་རྩལ་ཁྱད་སྦྱོང་བྱ་ཡུལ་གྱི་སློབ་ཚན་ཅི་རིགས་ཀྱང་གཞག་ཆོག
༨།༧ གཞི་རིམ་གོང་མའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་པ་དང་བཅུ་གཉིས་པ་སོ་སོ་ཐོན་རྗེས། འཛུལ་ཞུགས་བྱ་ཡུལ་གྱི་ལས་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཁག་མང་ཆེད་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ་དང༌། ལས་རིགས་སློབ་གྲྭ་དེ་ཚོའི་ནང་བོད་ཀྱི་བཟོ་རིག་ལག་ཤེས་ཁག་དང༌། དེང་རབས་ཀྱི་བཟོ་རིག་སྣ་ཚོགས་གཙོ་བོར་སློབ་སྟོན་ཐོག་བོད་སྐད་དང་སྐད་ཡིག་གཞན་གཅིག་ཀྱང་འོས་འཚམས་བསླབ་རྒྱུ།།

ཅ༽ ཚན་རིག་དང་སྒྱུ་རྩལ།
༨།༨ གཞི་རིམ་བར་མའི་བར་སྤྱིར་བཏང་ཚན་རིག་གི་ངོ་སྤྲོད་དང༌། སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག དེ་བྱུང་རིག་པ། བློ་རིག་སོགས་ཚན་རིག་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་སློབ་སྦྱོང་དགོས་མཁོ་ལྡན་པ་རྣམས་རྒྱས་བསྡུས་འཚམས་པ་རེ་གཞག་དགོས།།

ཆ༽ རྩིས་ཀྱི་རིག་པ།
༨།༩ རྩིས་རིག་ནི་སྤྱིར་མི་ཚེའི་དགོས་མཁོ་དང༌། ལྷག་པར་ཚན་རིག་གི་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བས་དེང་རབས་རྩིས་ཀྱི་སློབ་ཚན་ལྡང་ངེས་དང༌། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩིས་རིག་གི་སྔོན་འགྲོའི་ངོ་སྤྲོད་ཀྱང་སློབ་ཚན་དུ་གཞག་དགོས།།

ཇ༽ འཚེ་བ་མེད་པ་དང་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ།
༨།༡༠ གཞི་རིམ་གོང་འོག་བར་གསུམ་དུ་སོ་སོའི་གོ་སྟོབས་དང་མཐུན་པར་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དང༌། བསླབ་བྱ། ལག་ལེན། ལོ་རྒྱུས་བཅས་རྒྱས་བསྡུས་འཚམས་པ་རེ་སློབ་ཚན་དུ་གཞག་དགོས།།

ཉ༽ བཟང་སྤྱོད།
༨།༡༡ བཟང་སྤྱོད་ནི་སློབ་ཚན་བྱེ་བྲག་པ་གཅིག་གི་ཚུལ་དུ་ཟུར་སློབ་བྱ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་སྤྱིར་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་དང༌། ལྷག་པར་འཛིན་གྲྭའི་ནང་སློབ་འཁྲིད་བྱ་རྒྱུའི་སློབ་ཚན་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་སྙིང་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་གལ་གནད་ཆེ་བ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ཆོས་ལུགས་ཁག་གི་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་སྟོན་པའི་གཞུང་དང༌། ཆོས་མཐུན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད། ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས། གནའ་དེང་གི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཀྱང་འབྲེལ་ཡོད་སློབ་ཚན་ཅི་རིགས་པའི་སློབ་དེབ་བམ་ཟུར་རྒྱན་གྱི་ཀློག་དེབ་ནང་གཞག་དགོས།།

ཏ༽ ལུས་རྩལ་དང་རྩེད་མོ།
༨།༡༢ གཞི་རིམ་སློབ་སྦྱོང་དུ་ཡོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ནི་ལུས་སེམས་འཚར་ལོང་བྱེད་བཞིན་པའི་ན་གཞོན་ཡིན་སྟབས། ཤེས་ཡོནདང་མཉམ་དུ་འཕྲོད་བསྟེན་དང་གཙང་སྦྲ། ལུས་སྟོབས་འཚར་ལོང་ལ་སྨན་པའི་ལུས་ཀྱི་རྩལ་སྦྱོང་ལ་སློབ་ཚན་གཞན་དང་མཚུངས་པའི་དོ་སྣང་དང་དུས་ཚོད་སྤྲོད་དགོས་ཤིང༌། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལུས་སྦྱོང་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་ཁག་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལུས་གནད་བཅོས་ཚུལ་(ཡོག)དབུགས་སྦྱོང་(པྲཱཎཱཡཱམ།)སོགས་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར་དགོས་པའི་ཐོག འཕྲོད་བསྟེན་ལ་སྨན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྨན་བཅོས་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲུས་རིགས་དང༌། སྐུ་མཉེ། བྱུག་པ་སོགས་ཀྱང་གཞི་རིམ་འོག་མ་ནས་འགོ་་འཛུགས་དགོས། ལུས་སྦྱོང་གི་ཐབས་ལམ་གཙོ་བོ་ལས་རྩོལ་དང་འགྲོ་འཆག་གི་གོ་སྐབས་ངེས་ཅན་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་དུས་ཚོད་རེའུ་མིག་ནང་ཚུད་དགོས། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་བག་ཡངས་དང་སྤྲོ་གསེང་སླད་རྩེད་འཇོའི་རིགས་ཀྱང་སློབ་ཚན་དུ་འཇོག་དགོས་པ་དང༌། དེའང་གནའ་རབས་བོད་མིའི་གོམས་གཤིས་སུ་ཡོད་པའི་རྩེད་རིགས་རྣམས་གཙོ་འདོན་ཐོག དེང་དུས་ཀྱི་རྩེད་རིགས་ཀྱང་བསླབ་རྒྱུ། །

ཐ༽ གཞི་རིམ་གོང་མའི་སློབ་ཚན།
༨།༡༣ སྤྱི་འགྲེའི་གཞི་རིམ་གོང་མ་ལོ་བཞིའི་ཡུན་ཅན་གྱི་ནང་གནས་སྐབས་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཞི་རིམ་གོང་མའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཀྱི་སློབ་ཚན་ཆ་ཚང་གཞག་དགོས་སྨོས་མེད་ཐོག ཚན་རིག་དང། དེ་ལས་གཞན་པའི་སྡེ་ཚན་དབྱེ་བའི་རྗེས་སུའང༌། སྡེ་ཚན་ཚང་མར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང༌། ཚད་མ་རིག་པའི་སློབ་ཚན་ངེས་པར་གཞག་དགོས།།